Cohors IIII Delmatarum

Cohors IIII Delmatarum
Cohors IIII Delmatarum
Activa Desde principios del siglo I hasta finales del primer tercio del siglo II.
País Vexilloid of the Roman Empire.svg Imperio romano
Tipo Cohors quinquagenaria peditata
Función Infantería pesada
Tamaño Variable. Aprox.480
Parte de 6 centurias de 80 infantes, dirigidas por sendos centuriones a las órdenes de un Praefectus Cohortis
Acuartelamiento
Guerras y batallas

La Cohors IIII Delmatarum fue una unidad de auxilia de infantería del ejército del Imperio Romano del tipo cohors quinquagenaria peditata, cuya existencia está constatada desde la primera mitad del siglo I hasta finales siglo II.

Contenido

Reclutamiento y desempeño bajo los Julio-Claudios

La unidad fue reclutada de entre las belicosas tribus ilirias que habitaban la provincia Dalmatia, que habían protagonizado una peligrosa rebelión contra los designios del emperador Augusto entre 6 y 9[1] a finales del imperio de Augusto o principios de Tiberio, para reforzar el debilitado ejército del limes del Rhin después del desastre de Varo en 9. Por ello, debió prestar servicio a las órdenes de Tiberio entre 10 y 12 y a las de Germanico entre 12 y 16, asignada a las legiones del distrito militar de Germania Superior con guarnición en Mogontiacum (Maguncia, Alemania), que eran la Legio XIV Gemina y la Legio XVI Gallica.

En época del emperador Claudio I fue asignada como guarnición al estratégico castellum de Bingium (Bingen am Rhein, Alemania), que custodiaba un importante puente sobre el río Nahe muy cerca de su desembocadura en el Rhin, aunque dependiente de las legiones de guarnición en la cercana Mogontiacum, que en esa época eran la Legio IV Macedonica y la Legio XXII Primigenia.

Inscripción funeraria CIL XIII 7507 procedente de Bingerbrück (Alemania) erigida en honor de Annaius Pravai filius Daverzeus, soldado de la Cohors IIII Delmatarum en la primera mitad del siglo i.

De esta época y de este fuerte conocemos tres soldados de origen ilírico, cuyos monumentos funerarios se fechan en la década de los 40 del siglo I.[2]

En un momento indeterminado del imperio de Claudio fue dirigida por el Praefectus Cohortis Lucio Aprio Liburno, natural de la provincia Dalmatia.[3]

El Año de los cuatro emperadores y la Dinastía Flavia

En 68 la unidad se integró en el ejército dirigido por Verginius Rufus contra Iulius Vindex, quien se había rebelado contra Nerón, para, después del suicidio de este emperador, jurar lealtad a Galba; Galba envió como legado de Germania Superior a Vitelio, quien se proclamó emperador a comienzos de 69. La cohorte fue una de las unidades seleccionadas por Vitelio para dirigirse hacia Italia para hacer valer sus derechos frente a Otón, participando en el bando ganador en la Primera batalla de Bedriacum y, poco después, como perdedora en la segunda batalla de Bedriacum frente a las tropas leales a Vespasiano, ya que no cosnta que participase en las operaciones militares ocurridas durante la rebelión de los bátavos entre 69 y 70.

La unidad debió demostrar un comportamiento honroso y, pese a su pérdidas de soldados, por lo que no fue disuelta y, tras ser reforzada con nuevos reclutas, debió ser reexpedida a Germania a las órdenes de Petilio Cerial entre 70 y 71.

En algún momento indeterminado entre 71 y 78, fue traslada a la provincia de Britannia, donde participó en las campañas de expansión de la provincia de Cneo Julio Agrícola entre 78 y 84, desconociéndose donde pudo tener sus reales.

En un momento indeterminado de la época Flavia, fue dirigida por el Praefectus cohortis de origen hispano Titus Iunius Severus.[4]

Los imperios de Trajano y Adriano

La Cohors IIII Delmatarum continuaba formando parte de la guarnición militar romana de Britannia bajo el imperio de Trajano, como atestigua un diploma militaris de 19 de nero de 103,[5] asignada a un castellum situado cerca de Castle Collen (Gran Bretaña), como indica una inscripción honoraria allí conservada, fechada entre 102 y 114.[6]

La unidad debió participar en la represión de la rebelión de las tribus del norte de Britannia de 119, que condujeron a que Adriano en 122 ordenase la construcción del Muro de Adriano como defensa permanente de la provincia. De ese año, fechado el 17 de julio, se conserva un diploma militaris que garantiza que la cohorte seguía formando parte de la guarnición de las isla,[7] siendo la encargada de construir y guarnecer el castellum Mediobogdum (Hardknott, Gran Bretaña), como atestigua otra inscripción honoraria fechada entre 126 y 130.[8]

La cohorte fue dirigida en un momento indeterminado de los imperios de Trajano y Adriano por el Praefectus cohortis de origen norteafricano llamado Pacumenius[9] y bajo Adriano por el Praefectus cohortis de origen dacio Publio Antonio Super.[10]

La unidad fue desplazada para reprimir la rebelión de los brigantes a comienzos del imperio de Antonino Pío, entre 138 y 140, siendo destruida en esta campaña.

Notas

Mapa de las campañas de Agrícola en Britania de 78-84.
Mapa del Muro de Adriano a partis de 122, señalando los principiales fuertes castella auxiliaria.
  1. Dos de los soldados de la cohorte atestiguados en Germania tienen como origo Daverzus y Ditio, nombres de tribus ilirias, cfr. infra.
  2. Estas insripciones son:
    • CIL XIII 7507, Bingen am Rhein (Alemania): Annaius Pravai f(ilius) Daverzeus / mil(es) ex coh(orte) IIII Delmatarum / ann(orum) XXXVI stipend(iorum) XV / h(ic) s(itus) e(st) h(eres) p(osuit)
    • CIL XIII 7508, Bingen am Rhein (Alemania): Bato Dasantis fil(ius) / natione Ditio mil(es) ex / coh(orte) IIII Delmatarum a/nn(orum) XXXV stipendior(um) XV / h(ic) s(itus) e(st) h(eres) p(osuit)
    • CIL XIII 7509 = CIL XIII 11962, Bingen am Rhein (Alemania): Beusas Sut/ti f(ilius) Delmat(us) / mil(es) coh(ortis) IIII / Delmatar(um) / ann(orum) XXVI / stip(endiorum) VII h(eres) p(osuit) / h(ic) s(itus) e(st)
  3. ILJug. 2, 825, Bribir (Croacia): [L(ucio) Aprio L(uci) f(ilio)] Cl(audia) Liburno / [---- pr]aef(ecto) coh(ortis) IIII / [Del(matorum) praef(ecto)] coh(ortis) III Thrac(um) / [---]m trib(uno) mil(itum) leg(ionis) XXII / [---]m Aug(usta) P[r]aet(oria?)
  4. CIL II 3583, Denia (Alicante, España): T(ito) Iunio T(iti) f(ilio) / Gal(eria) Severo / Dianensi / omnibus hono/ribus in re p(ublica) sua / functo praef(ecto) / cohortis IIII / Dalmatarum / tribuno leg(ionis) XX / Valeriae Victric(is) / L(ucius) Sempronius / Enipeus amico / optimo
  5. CIL XVI 48 = CIL VII,b 1193 = RIB 2-1, 2401,01, Malpas (Gran Bretaña): [Imp(erator) Caesar divi Nervae f(ilius) Nerva Traianus Augustus] / [Ge]rm[anicus D]acicus pontifex maximu[s tri]/[b]unic(ia) potestat(e) VII imp(erator) IIII p(ater) p(atriae) co(n)s(ul) V / [e]quitibus et peditibus qui militant in al[is] / quattuor et cohortibus decem et una qua[e] / [a]ppellantur / I Thracum et I Pannonioru[m] / Tampiana et ‘’(sic)’’ Gallorum (S)ebosiana et His/panorum Vettonum c(ivium) R(omanorum) et I Hispanorum / et I Va< ng = IC >ionum milliaria et I Alpino/rum et I Morinorum et I Cugerno< r = P >um / et I Baetasiorum et I Tungrorum mil/liaria et II Thracu(m) et III Bracarau/gustanorum et III Lingonum et IIII / Delmatarum et sunt in Britannia / sub L(ucio) Neratio Marcello qui quina et / vicena plurave stipendia merue/runt quorum nomina sub//scripta sunt ipsis liberis poste/risque eorum civitatem dedi< t = I > et con(u)/bium cum uxoribus quas tunc habuis/sent cum est civitas iis data aut si/qui caelibes essent cum iis quas postea / duxissent dumtaxat singuli singulas / a(nte) d(iem) XIIII K(alendas) Febr(uarias) / M(anio) Laberio Maximo II / Q(uinto) Glitio Atilio Agricola II / co(n)s(ulibus) / alae I Pannoniorum Tampianae cui prae(e)st / C(aius) Valerius Celsus / decurioni / Reburro Severi f(ilio) Hispan(o) / descriptum et recognitum ex tabu/la aenea quae fixa est Romae // [Imp(erator) Caesar d]ivi Nervae f(ilius) N[erva Tr]aian[us] / [Aug]ustus Germanicus [Dacicus po]ntife[x maxi]/mu[s tribunic(ia) potestat(e) VI[I [imp(erator)] IIII co(n)s(ul) V p(ater) [p(atriae)] / [e]quitibus et peditibus qui m[ilit]ant in alis / [quattu]or et cohortibus decem et una quae ap/[pell]antur I Thracum et I Pannoniorum Tam/[pian]a et II Gallorum Seb[os]iana et Hispa/[nor]um Vettonum c(ivium) R(omanorum) et I Hisp[a]n[o]rum et I / [Vangi]onum milliaria et I Alpinorum et I / [Mor]inorum et I Cugernorum et I Baetasi/[or]um et I Tungrorum milliaria et II Thra/[cu]m et III Bracaraugustanorum et III / Lingonum et IIII Delmatarum et sunt / in Britannia sub L(ucio) Neratio Marcello / qui quina [et vi]cena plurave stipendia / meruerunt quorum nomina subscripta / sunt ipsis liberis posterisque eorum civita/tem dedit et conubium cum uxoribus quas / [t]unc habuissent cum est civitas iis data / [au]t si qui caelibes essent cum iis qua[s] / postea duxissent dumtaxat singuli sin/gulas a(nte) d(iem) XIIII K(alendas) Febr(uarias) / M(anio) Laberio Maximo II / Q(uinto) Glitio Atilio Agricola II / co(n)s(ulibus) / alae I Pannoniorum Tampianae cui prae(e)st / C(aius) Valerius Celsus / decurioni / Reburro Severi f(ilio) Hispan(o) / [de]scriptum et recognitum ex tabula aenea / [qua]e fixa est Romae in muro post templum / [divi A]ug(usti) ad Minervam // Q(uinti) Pompei Homeri / C(ai) Papi Eusebetis / T(iti) Flavi Secundi / P(ubli) Cauli Vitalis / C(ai) Vettieni Modesti / P(ubli) Atini Hedonici / Ti(beri) Claudi Menandri
  6. RIB 1, 414 = AE 2001, 1277: [Imp(eratori) Caes(ari) divi/ Ner(vae) f(ilio) Ner(vae) Traiano/ Aug(usto) Germ(anico) Dac(ico) pont(ifici)/ max(imo) tr(ibunicia) p(otestate)] p(atri) p(atriae) c[o(n)s(uli) V/ coh(ors) IIII De]lma[tarum]
  7. CIL XVI 69 = AE 1930, 37 = AE 1931, 79, Komorn (Hungría): Imp(erator) Caesar divi Traiani Parthici f(ilius) divi Nervae nepos / Traianus Hadrianus Augustus pontifex maximus / tribunicia potestate VI co(n)s(ul) III proco(n)s(ul) / equitibus et peditibus qui militaverunt in alis decem et tribus et / cohortibus tr(i)gint(a) et septe(m) qua(e) appel(l)antur I Pannonioru(m) / Sabinian(a) et I Panno(nio)rum Tampian(a) et I Hispanorum Asturu(m) / et I Tungroru(m) et II Asturum et Gallorum Picentian(a) et Gall(o)/rum et Thracum clas(s)ian(a) civiu(m) Romanor(um) Seb(o)siana / et Vettonum Hispanorum civium Romanor(um) et Agrippi(a)n(a) M(i)/niata et Augusta Gal(l)oru(m) et Augus(ta) Vocontioru(m) civiu(m) Ro/manorum et I Frisiavonum et I Vangionum milliaria et I / Celtib< e = I >rorum et I Thracum et I Afrorum civium Romanoru(m) et / I Nervia Germanor(um) mil(l)iaria et I (H)amionu(m!) sagittaria e(t) / I Delmataru(m) et I Aquitanor(um) et I Ulpia Traian(a) Cugern(orum) / civium Romanoru(m) et I Morinorum et I Menapiorum et I / Sunucorum et I Betasioru(m) et I Batavor(um) et I Tungro(rum) / et I Hispanoru(m) et II Gallorum et II Basconum(!) civium / Romanorum et II Thracum e(t) II Lingonum et II Asturum et II / Delmatarum et II Nerviorum et III Bracarorum et III Lingon(um) / et IV Gal(l)orum et IV Lingonum et IV Breucorum et IV Delma/tarum et V Raetorum et V Gallorum et VI Nerviorum et / VII Thracum quae sunt in Brittannia sub A(ulo) Platorio Nepo/te quinque et viginti stipendiis emeritis dimissis / honesta missione per Pompeium Falcone(m) quorum // nomina subscripta sunt ipsis liberis posterisqu(e) / eorum civitatem ded(it) et conubiu(m) cum uxoribu(s) qua(s) / tun(c) habuissen(t) cum est civita(s) iis dat(a) aut si qui caelib(es) / essent cum iis quas postea duxissent dumtaxa(t) singuli(s) / singulas a(nte) d(iem) XVI K(alendas) Aug(ustas) / Ti(berio) Iulio Capitone / L(ucio) Vitrasio Flaminino co(n)s(ulibus) / ala(e) I Pannoniorum Tampiana(e) cui prae(e)st / Fabius Sabinus / ex sesquiplic{i}ario / Gemello Breuci f(ilio) Pannon(io) // Imp(erator) Caesar divi Traiani Parthici f(ilius) divi Nervae nepos Tra/ianus Hadrianus Augustus pontifex maximus tribu/nic(ia) potestat(e) VI co(n)s(ul) III proco(n)s(ul) / equitib(us) et peditib(us) qui militaverunt in alis decem et trib(us) et coh(or)/tib(us) triginta et septem quae appellantur I Pannonior(um) Sabinian(a) / et I Pannon(iorum) Tampian(a) et I Hispan(orum) Astur(um) et I Tungror(um) et II Astur(um) / et Gallor(um) Picentiana et Gallor(um) et Thrac(um) classiana c(ivium) R(omanorum) et Gallor(um) / Petriana oo(milliaria) c(ivium) R(omanorum) et Gallor(um) Sebosiana et Vetton(um) Hispan(orum) c(ivium) R(omanorum) et / Agrippiana Miniata et Aug(usta) Gallor(um) et Aug(usta) Vocontior(um) c(ivium) R(omanorum) et I / Nervia German(orum) oo(milliaria) et I Celtiberor(um) et I Thrac(um) et I Afror(um) c(ivium) R(omanorum) et I / Lingon(um) et I fida Vardullor(um) oo(milliaria) c(ivium) R(omanorum) et I Frisiavon(um) et I Vangion(um) / oo(milliaria) et I Hamior(um) sagitt(aria) et I Delmat(arum) et I Aquitan(orum) et I Ulpia Traia/na Cugern(orum) c(ivium) R(omanorum) et I Morin(orum) et I Menapior(um) et I Sunucor(um) et I B(a)eta/sior(um) et I Batavor(um) et I Tungror(um) et I Hispan(orum) et II Gallor(um) et II / Vascon(um) c(ivium) R(omanorum) et II Thrac(um) et II Lingon(um) et II Astur(um) et II Delmatar(um) / et II Nervior(um) et III Nervior(um) et III Bracaror(um) et III Lingon(um) / et IIII Gallor(um) et IIII Breucor(um) et IIII Delmatar(um) et V Raetor(um) / et V Gallor(um) et VI Nervior(um) et VII Thrac(um) quae sunt in Britan/nia sub A(ulo) Platorio Nepote quinque et viginti stipendi(i)s / emeritis dimissis honesta missione per Pompeium / Falconem quorum nomina subscripta sunt ipsis libe/ris posterisq(ue) eorum civitatem dedit et conub(ium) cum uxo/rib(us) quas tunc habuissent cum est civitas iis data / aut si qui caelibes essent cum iis quas postea duxis/sent dumtaxat singulis singulas a(nte) d(iem) XVI K(alendas) Aug(ustas) / Ti(berio) Iulio Capitone L(ucio) Vitrasio Flaminino co(n)s(ulibus) / alae I Pannonior(um) Tampianae cui prae(e)st / Fabius Sabinus / ex sesquiplicario / Gemello Breuci f(ilio) Pannon(io) / descriptum et recognitum ex tabula aenea quae fixa est / Romae in muro post templum divi Aug(usti) ad Minervam // Ti(beri) Claudi Menandri / A(uli) Fulvi Iusti / Ti(beri) Iuli Urbani / L(uci) Pulli Daphni / L(uci) Noni Victoris / Q(uinti) Lolli Festi / L(uci) Pulli Anthi
  8. RIB 3, 3219 = AE 1965, 217: [Imp(eratori) Ca]es(ari) di[vi Traiani] Part[hici/ fil(io) div]i Ne[rvae nep(oti) Tr]aian[o/ Hadrian]o Augusto pont(ifici)] m[ax(imo)/ ------/ --- le]g(ato) Aug(usti) p[r(o)] pr(aetore) / coh(ors) II[II De]lmatar(um)
  9. CIL VIII, 4678 = CIL VIII, 16870, M´Daourouch (Argelia): ----]Pactume{r}i[o------/ praef(ecto)] cohort(is) IV Del[mat(arum)/ ---] procurat[or---- / --- u]rbanae [-----
  10. CIL III 1474 = AE 2005, 1298, Sarmizegetusa (Rumanía): D(is) M(anibus) / Antoniae Bonosae vix(it) ann[is] / XXXVIII Aurel(io) Constantio eq(uiti) R(omano) / dec(urioni) col(oniae) Vimin(acii) vixit annis VL / P(ublio) Antonio Viatori mil(iti) leg(ionis) VI / Victricis frum(entario) vix(it) ann(is) XVIIII / P(ublius) Anto(nius) Super infelix pater // P(ublius) Anto(nius) [Super trib(unus) co]h(ortis)] IIII De[l]ma[t]arum / vix(it) ann(is) [X]XXXIIII infelix pater

Bibliografía

  • Cichorius, "Cohors IIII Delmatarum", RE. IV, Stuttgart 1900, col. 282.
  • P.A. Holder, The Roman Army in Britain, Londres 1982, p. 116
  • J. Spaul, Cohors2: The evidence for and a short history of the auxiliary infantry units of the Imperial roman Army, BAR International Series, nº 841, Oxford 2001, pp. 307-308. ISBN 1-84171-046-6

Enlaces externos


Wikimedia foundation. 2010.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Mira otros diccionarios:

  • Cohors IIII Lingonum equitata — Vista de las ruinas del Castellum Segedunum y de sus termas, base de la unidad. Activa Desde 97 hasta p …   Wikipedia Español

  • Cohors quinquagenaria peditata — La cohors quinquagenaria era una unidad auxiliar del ejército romano imperial compuesta por soldados que no disponían de la ciudadanía romana. Estas unidades fueron creadas para completar las deficiencias de las legiones del ejército imperial,… …   Wikipedia Español

  • Cohors III Lingonum — Activa Desde 78 hasta finales del siglo II. País Imperio romano Tipo …   Wikipedia Español

  • Cohors I Morinorum — Activa Desde 78 hasta principios del siglo V. País Imperio romano Tipo …   Wikipedia Español

  • Cohors I Lingonum equitata — Activa Desde 80 hasta mediados del siglo III. País Imperio romano Tipo …   Wikipedia Español

  • Cohors II Lingonum equitata — Activa Desde 73 hasta principios del siglo V. País Imperio romano Tipo …   Wikipedia Español

  • Cohors quinquagenaria equitata — La Cohors equitata fue una unidad auxiliar del Ejército Imperial Romano, formada por una combinación de infantería y caballería. Su origen se encuentra en el imperio de Augusto, quien utilizó lo observado por Julio César, su padre adoptivo,… …   Wikipedia Español

  • Cohors I Celtiberorum — Activa Desde finales siglo I hasta finales siglo II. País Imperio romano …   Wikipedia Español

  • Cohors VI Nerviorum — Activa Desde ¿96? hasta ¿411?. País Imperio romano Tipo Cohor …   Wikipedia Español

  • Cohors III Breucorum — Activa Desde 72 73 hasta finales del siglo II. País Imperio romano Tipo …   Wikipedia Español

Compartir el artículo y extractos

Link directo
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”