Igueldo

Igueldo
Igueldo
Igeldo loc-map.svg
Datos
País Bandera de España España
Com. autónoma Flag of the Basque Country.svg País Vasco
Ciudad Bandera de San Sebastián.svg San Sebastián
Población 1.015

Igueldo (en euskera Igeldo) es un barrio rural del municipio de San Sebastián en la provincia de Guipúzcoa, País Vasco (España) situado a lo alto del monte del mismo nombre.

Posee un pequeño casco urbano de carácter rural y una zona amplia con escasa población repartida en caseríos y chalets. Los igueldotarras suman poco más de 1.000 habitantes. El barrio cuenta con un importante movimiento secesionista, que aboga por su conversión en municipio independiente.

Contenido

Historia

La plaza de Igueldo, vista desde el Paseo Cristóbal Balenciaga

Igueldo existía ya como aldea cuando en 1180 se creó la villa de San Sebastián. Por la carta puebla concedida por el rey Sancho VI el Sabio de Navarra a la nueva villa, Igueldo fue incluida dentro del término jurisdiccional de la villa. Por lo tanto el barrio pertenece a la jurisdicción de San Sebastián desde la misma fundación de la villa.

Enrique II de Castilla mandó en 1379 que los habitantes de la población de Igueldo fuesen vecinos de San Sebastián. A pesar de esta dependencia histórica, Igueldo mantuvo siempre concejo propio, una parroquia independiente, un término amojonado, la propiedad y goce privativo de sus montes, y la administración económica de sus rentas, todo ello independiente de San Sebastián. Con arreglo a la ley municipal de 1845 Igueldo se constituyó en municipio, tuvo alcalde y ayuntamiento independiente; pero este duró solo 6 años, reintegrándose a San Sebastián en 1851.

Proyecto de secesión de Igueldo

Vista de las tierras de Igueldo. Al fondo se ve el mar, se pueden ver también las casas y caseríos de Igueldo.

Desde aproximadamente 1991 un sector importante de los vecinos de Igueldo están luchando por constituir su barrio en un municipio independiente de San Sebastián. A principios de los años 90 se creó Itxas Aurre (Frente al mar), un colectivo de vecinos favorables a la independencia de Igueldo. Al frente de dicho colectivo figuraba como portavoz el médico Juan Carlos Izaguirre, que en 2011 sería elegido alcalde de San Sebastián.

Este colectivo realizó una serie de estudios para ver si la creación de un municipio igueldotarra sería viable y tras obtener una respuesta positiva organizó un referéndum. En 1994 llevaron a cabo una primera consulta que se saldó con resultado positivo. Un año más tarde se celebró un segundo referendum, por el cual el 62,5% de los votantes se manifestaron a favor de la secesión.

A pesar de que Igueldo cumplía los requisitos exigidos en aquel momento para constituirse en municipio (viabilidad socioeconómica, casco urbano diferenciado y separado, etc.), la falta de apoyo político evitó esta contingencia, ya que la mayor parte de los partidos políticos mayoritarios (PNV, PSE, PP y EA) se oponían; teniendo los igueldotarras apoyo únicamente de Ezker Batua Berdeak y de Herri Batasuna. En febrero de 1995 Itxas Aurre tramitó la solicitud de secesión al ayuntamiento de San Sebastián. Mientras este tramitaba la solicitud de secesión, las Juntas Generales de Guipúzcoa aprobaron en abril de 1995 una nueva norma que establecía un mínimo de 2.500 habitantes para permitir la creación de un nuevo municipio, norma que evitó dicha secesión y la que estaba planteando el barrio de Itziar contra Deva. El ayuntamiento de San Sebastián aplicó entonces la norma con efectos retroactivos y desestimó la secesión, no tramitándola ante las Juntas Generales de Guipúzcoa que son la institución que debe aprobar finalmente la secesión.

Entonces comenzó una larga batalla legal recurriendo Itxas Aurre la aplicación retroactiva de la norma y la propia norma foral. En 1998 el Tribunal Superior del País Vasco y en 2003 el Tribunal Supremo dieron la razón a Itxas Aurre. La batalla legal sigue abierta en estos momentos. Como solución intermedia y de compromiso el ayuntamiento donostiarra ha aprobado la creación de un ente local menor en Igueldo, con alcalde pedáneo y capacidad de gestión urbanística, pero este no se ha materializado todavía. En 2010 la Diputación Foral de Guipúzcoa desestimó el expediente de secesión.

Elementos singulares del barrio

  • Observatorio meteorológico de Igueldo: creado en 1902 por el sacerdote Juan Miguel Orcolaga, precursor de la ciencia metereológica en el País Vasco. Es considerado el primer observatorio específicamente meteorológico de toda España.
  • Restaurante Akelarre: dirigido por el chef Pedro Subijana. Es uno de los restaurantes más afamados del País Vasco, cuenta con varias Estrellas Michelin.

Igueldotarras ilustres

  • Juan Miguel Orcolaga (1863-1914): sacerdote jesuita natural de Hernani. Fue uno de los precursores de la meteorología en el País Vasco. Fundador del Observatorio metorológico de Igueldo en 1902, al que dedico los últimos años de su vida.
  • Cristóbal Balenciaga (1894-1972): el famoso modisto de Guetaria, de fama internacional, tenía casa en Igueldo y vivió durante varios años en este barrio.
  • Alejandro Alberdi (1897-1982): polifacético igueldotarra; ejerció de enseñante y txistulari, organista de la parroquia de Igeldo, tesorero de la cooperativa de baserritarras de Igueldo, así como ayudante de Orcolaga en el Observatorio Metereológico. En 1967 el Ayuntamiento de San Sebastián le concedió la medalla de plata de la ciudad y el pueblo de Igueldo le rindió un homenaje en 1971.
  • Fabián Loidi (1909-1985): sacerdote natural de Añorga. Residió en Igueldo a partir de 1945, siendo el párroco del barrio. Fue un significado poeta, escribiendo en lengua vasca.
  • Eduardo Chillida (1924-2002): famoso escultor donostiarra de fama mundial. Tenía su residencia en Igueldo, donde falleció en 2002.
  • José Ramón Recalde (1932): jurista, ensayista y político socialista. Ex-consejero del Gobierno Vasco. Tiene su casa en Igueldo, donde sufrió un atentado de ETA en 2000, que le dejó gravemente herido.
  • Mikel Azurmendi (1942): antropólogo, escritor, traductor y profesor universitario. Militante de ETA en su juventud; fue variando sus posturas ideológicas hasta convertirse en miembro fundador de ¡Basta Ya! y primer portavoz del Foro de Ermua, organizaciones críticas con el nacionalismo vasco y ETA. Está amenazado por esta organización terrorista y ha sido víctima de varios atentados fallidos.
  • Julian Schnabel (1951): pintor y director de cine neoyorquino. Tiene casa en Igueldo.[1]
  • José Mari Olasagasti (1959): aizcolari. Campeón del País Vasco de aizcolaris en 6 ocasiones.
  • Juan Carlos Izagirre (1963): médico, portavoz de la asociación Itxas Aurre y alcalde de San Sebastián desde su elección en 2011 dentro de la coalición Bildu.

Calles del barrio

  • Agiti, Camino de / Agiti Bidea
  • Amezti, Calle de / Amezti Kalea
  • Arritxulo, Camino de / Arritxulo Bidea
  • Buztinzuri, Camino de / Buztinzuri Bidea
  • Cristóbal Balenciaga, Paseo de / Kristobal Balenziaga Pasealekua
  • Etume, Camino de / Etumeko Bidea
  • Gudamendi, Camino de / Gudamendiko Bidea
  • Igara, Camino de / Igara Bidea
  • Igeldo, Plaza de / Igeldoko Plaza
  • Itsasalde, Calle de / Itsasalde Kalea
  • Lapabide / Lapabide
  • Lizardia, Plaza / Lizardia Plaza
  • Marabieta, Camino de / Marabieta Bidea
  • Murgil, Camino de / Murgil Bidea
  • Padre Orkolaga, Paseo del / Aita Orkolaga Pasealekua
  • Pillotegi, Camino de / Pillotegi Bidea
  • Pokopandegi, Camino de / Pokopandegi Bidea
  • Txalin, Camino de / Txalin Bidea
  • Tximistarri, Camino de / Tximistarri Bidea
  • Lasarmendi, Camino de / Lasarmendi bidea

Geografía

  • Altitud: 413 metros.
  • Latitud: 43º 18' 00" N
  • Longitud: 02º 01' 59" O

43°18′33″N 2°2′10″W / 43.309050574159414, -2.036139965057373Coordenadas: 43°18′33″N 2°2′10″W / 43.309050574159414, -2.036139965057373

Enlaces externos

Referencias


Wikimedia foundation. 2010.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Mira otros diccionarios:

  • Faro del Monte Igueldo — Saltar a navegación, búsqueda El faro del Monte Igueldo está situado en San Sebastián, País Vasco. Características Nº español: 00240 Nº internacional: D 1483 Nombre del faro: Monte Igueldo. Donostia Zona: Guipúzcoa. Euskadi Latitud: N 43º 19,3… …   Wikipedia Español

  • Mercure Monte Igueldo — (Сан Себастьян,Испания) Категория отеля: 4 звездочный отель Адрес: Paseo del Faro, 134 …   Каталог отелей

  • Funicular de Igueldo — El funicular de Igueldo se encuentra en el municipio de San Sebastián (Guipúzcoa). Historia El funicular se inauguró 25 de agosto de 1912, siendo el más antiguo del País Vasco. El responsable por su consrucción fue el ingeniero Emilio Huici,… …   Wikipedia Español

  • Compañía del Tranvía de San Sebastián — La Compañía del Tranvía de San Sebastián (CTSS), cuyo nombre comercial es Donostia Bus, es una empresa de titularidad municipal fundada en 1886 encargada de los autobuses urbanos de San Sebastián (Guipúzcoa, España) Contenido 1 Historia 1.1… …   Wikipedia Español

  • San Sebastián — Saltar a navegación, búsqueda Para otros usos de este término, véase San Sebastián (desambiguación). Donostia San Sebastián San Sebastián …   Wikipedia Español

  • Tramway de Saint-Sébastien — La Compagnie du Tramway (Compañía del Tranvía) de Saint Sébastien (CTSS), dont le nom commercial est Donostia Bus, est une entreprise de municipale fondée en 1886 représentant des autobus urbains de Saint Sébastien (Guipuzcoa Espagne). Sommaire 1 …   Wikipédia en Français

  • Igeldo — Phare du mont Igeldo Géographie Altitude 413 m Massif Montagnes basques Coo …   Wikipédia en Français

  • Donosti — Donostia San Sebastián Wappen Karte von Spanien …   Deutsch Wikipedia

  • Donostia — San Sebastián Wappen Karte von Spanien …   Deutsch Wikipedia

  • Donostia-San Sebastián — Wappen Karte von Spanien …   Deutsch Wikipedia

Compartir el artículo y extractos

Link directo
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”